در مقاله قبل به احساسات منفی و نحوه استفاده از آن پرداختیم. پس از آن، احساس دلشوره را بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که این احساس، علی رغم ناخوشایند بودنش، فوایدی نیز برایمان دارد. همان طور که پیشتر گفته شد، یکی از فواید دلشوره ایجاد تحرک سازنده در ما است؛ ولی پرسش مهم این است که کدام قسمت دلشوره، موجب می شود که واکنش نامناسبی انجام دهیم؟
زمانی که برداشت نامناسبی از احساس دلشوره داشته باشیم، این احساس همچون رفیقی بد ممکن است ما را به بیراهه بکشاند. تنش عصبی ناشی از دلشوره گاهی نیازی را در ما به وجود می آورد که به اقداماتی چون پرخوری، مشروبات الکلی، مواد مخدر یا کاری زیان‌آور ممکن است منجر شود. با وجود این، واکنشی که به دلشوره داریم را نباید تقصیر این احساس بدانیم. برخی افراد، برای فرار از این احساس، به راه های ناسالم تن می دهند و سعی می کنند، ازاین طریق، از احساس دلشوره خلاص شوند. افرادی که به احساس کردن دلشوره حساسیت بسیاری نشان می‌دهند، از حالات فیزیکی ناشی از دلشوره واهمه دارند؛ چون این حالت ها برای این افراد، تداعی کننده فاجعه‌ای بزرگ است. برای مثال، ممکن است، بند آمدن نفس که از پیامد های احساس دلشوره در آن‌هاست را نشانه حادثه ای ناگواری چون مرگ تلقی کنند.
پژوهشگران دریافتند، مصرف مواد مخدر و واکنش هایی نظیر پرخوری و نوشیدن بیش ازاندازه، درواقع، تسکینی برای افراد مبتلا به دلشوره است تا راحت تر بتوانند، این وضعیت را بپذیرند. البته شایان ذکر است که احساسات ناخوشایند ی که دلشوره برای این افراد به وجود می‌آورد، علت چنین اقداماتی است.
رابطه دلشوره و منفی بینی در چیست؟
زمانی که دچاراحساس دلشوره شدیدی می شویم، واکنش های شدید جسمانی نیز خواهیم داشت که همین، باعث منفی بینی در تفسیر موقعیت پیش آمده می شود. باتوجه به اینکه دلشوره، انگیزه ما را در انجام کارها تحریک می کند، بعضی افراد، در کنار تجربه دلشوره و شتاب حاصل از آن، پویا تر می شوند. برای مثال، اگر شما برای نوشتن کتاب خود به‌سختی تلاش کنید و کتابتان را به‌چاپ برسانید و به نتیجه مطلوبی برسید، می توان گفت که احساس دلشوره به دلیل متمرکزکردن نیروی شما، در این زمینه، نقش مهمی داشته است. اینکه بعد آن احساس دلشوره و نا آرامی کنید، طبیعی است؛ اما همین آثار دلشوره که مزاحمتان می شود، همان عامل مثبتی است که پیشتر به شما کمک کرد تا در انجام کار متمرکزتر عمل کنید. با اینکه ممکن است در اثر تجربه دلشوره، نهایت تلاش خود را برای مدیرت احساس خود انجام دهید؛ اما گاهی مدیریت احساسات و افکار دلشوره آور بسیار دشوار است که ممکن است، به نگرانی درباره موضوعی در زمان حال یا آینده منجر شود.
وقتی دلشوره موجب ایجاد نگرانی می شود، چه اتفاقی می افتد؟
ممکن است برای آزمونی که در پیش دارید، نگرانی شدیدی را تجربه کنید. در این هنگام، در اثر این نگرانی، افکار بسیاری به ذهن شما می آید و تلاش می کنید تا مفهوم آنچه احساس می کنید را دریابید. افکار نگران کننده درباره آینده، برای احساس دلشوره هدف بسیار مناسبی هستند؛ چون در این صورت، کنترل محدودی بر آینده داریم. ممکن است، تصور کنیم که به منبع دلشوره خود توجه داریم؛ اما در واقع، نگرانی درباره آینده است که احساس دلشوره را در ما برانگیخته است.
نگرانی ها خوشایند نیستند چون اغلب ما را به‌‌سوی پیامد های نامطلوب می کشانند. با این حال، می توانند سودمند نیز باشند. اگر که گفته می شود، بر زمان حال تمرکز کنیم؛ به این دلیل است که این تمرکز آینده ما را تحت تأثیر قرار می دهد. همچنین وقتی می گویند، اکنون و در زمان حال، فعالیت هایی انجام دهیم تا دسترسی به آن فعالیت ها در آینده برایمان میسر باشد، باعث می شود تا تمرکز خود را بر وضعیتی بگذاریم که توجه ما را می طلبد.
اگر به حدی نگران ظاهر و رفتارمان باشیم، ممکن است به کمال گرایی دچار شویم. کمال گرایی ناشی از دلشوره دو کاربرد می تواند داشته باشد. کاربرد اول خصلتی مفید است و کاربرد دوم باعث مختل شدن زندگی روزمره می شود. لازم به یاد آوری است که تجلی کمال گراییِ مرتبط با دلشوره در افراد متفاوت است. در برخی ممکن است، باعث شود تا هر کاری را کاملا ً صحیح انجام دهند که درنتیجه آن ممکن است، بارها تصمیم خود را عوض کنند تا به رضایت کامل برسند. عده ای دیگر نیز می کوشند تا هر کاری می کنند، درست باشد. با اینکه ممکن است، برای چگونگی انجام کاری زمان قابل توجهی صرف کنند؛ ولی با اعتماد کامل و عزمی راسخ، دست به کار می زنند.
در نگاه اول، کمال گرایی وجهه منفی دارد؛ ولی لزوماً چیز بدی نیست. برای مثال، ممکن است باعث سخت کوشی فرد شود تا بتواند به اهدافش برسد. با وجود این، اگر کمال گرایی به حدی برسد که به بی نقص بودن منجر شود، ممکن است به سلامت و رفاه ما آسیب برساند. در این صورت، این نوع احساس دلشوره اختلال نامیده می شود.
کارکرد دلشوره برای ما چیست؟
هنگامی که برای مدیریت دلشوره دچار مسئله می شویم، باید چه کنیم؟ در این مواقع، به ما حالت هایی مانند عرق کردن، بی قراری، تپش شدید قلب و عرق کردن دست می دهد و باعث پریشانی و سرگردانی ما می شود. به ویژه، اگر بخواهیم در برابر جمعی حاضر شویم و درباره موضوعی صحبت کنیم. با وجود این، نکته مهم این است که باید برای غلبه بر دلشوره، بر آنچه انجام می دهیم، تمرکز کنیم. در این زمینه، تنفس عمیق و نیز تمرین و آمادگی داشتن از قبل، برایمان مفید خواهد بود.
علاوه‌بر آنچه گفته شد، اگر به جنبه‌های ناخوشایند دلشوره و نیز واکنش‌هایی که بعد آن انجام می‌دهیم، عادت داشته باشیم، درنهایت، انجام مداوم کارهایی که باعث تلاش بیشتر ما می‌شود، به ما کمک خواهند کرد.
زمانی که احساسی در ما فعال می شود و درباره آن هوشیار می شویم، باید موقعیت هایی را شناسایی کنیم که بعد از تحقق طرح مدنظر، دلشورهما را تسکین می دهند. به این منظور، لازم است، نقشه رفتاری مختص به خود را از قبل، طرح ریزی کنیم تا در این موقعیت ها از آن استفاده کنیم. فعالیت هایی مانند تمرین های ورزشی، پیاده روی، شنا و استحمام راه هایی مناسب برای رهایی از انرژی بسیار است که به آرامش روحی ما کمک شایانی می کند.
بطورخلاصه، در این مقاله، به دلشوره و چگونگی برخورد با آن پرداختیم و راهکارهایی برای مدیریت آن ارائه دادیم.
